BIM, günümüzde inşaat sektörünün gündemi haline geldi. Terimin kendisi tam olarak yeni olmasa da, sadece birkaç yıl öncesine kadar daha duyulmamıştı bile. İnsanlar BIM’in ‘Yapı Bilgi Modellemesi’ anlamına geldiğini biliyor, ancak çok azı bunun ne anlama geldiğini veya bu teknolojinin kapsamının ne kadar geniş olduğunu anlıyor. Peki, inşaatta BIM nedir? İnşaatta BIM’in faydaları nelerdir? BIM Yapı Mühendisi Mohannad Zaaza, genel koordinasyon sürecini optimize etmenin ve maliyet ve zaman simülasyonları yürütmenin BIM’in karar verme sürecine çok fazla dahil olan paydaşlara yardımcı olabileceğini söylüyor.
Kendinizi biraz bahseder misiniz?
Mohannad Zaaza derece olarak İnşaat Mühendisiyim. Orta Doğu ve Kuzey Afrika’nın en iyi mühendislik okulu olan King Fahd Petrol ve Mineraller Üniversitesi’nden inşaat mühendisliği ve yönetimi alanında Yüksek Lisans derecesi sahibiyim. İnşaat sektöründe teknoloji ve yönetim alanlarında çeşitli araştırmalar ve çalışmalara imza attım. Halen Suudi Arabistan’da, Suudi Arabistan’ın en iyi müteahhitlik şirketi olarak kabul edilen Albawani adlı 1. kademe mega inşaat şirketinde BIM Yapı Mühendisi olarak çalışıyorum. Kamu sektöründe, özellikle BIM’in kullanıldığı sağlık ve askeri alanlarda çok sayıda mega projede çalıştım. Mega projelerdeki bu deneyim bana BIM uygulaması alanında olan bilgilerimi pekiştirmemi sağladı.
Yazılım teknolojisi, inşaat şirketlerine, özellikle müteahhitlere, mali ve işgücü kaynaklarının gerçekçi olup olmadığını belirlemede yardımcı olacak
Teknoloji inşaat sektörünü nasıl dönüştürüyor ve inşaat şirketleri teknolojiyi nasıl kullanıyor?
Teknoloji, projelerin inşaat öncesi aşamasını çok etkileyecek. İnşaat sorunlarının %90’ının kaynağının planlama, koordinasyon, kontrol ve yönetimle ilgili alanlarda olduğu fark edilebilir. Bu nedenle, teknolojiyi bu tür alanlara entegre etmek, proje performansını zaman, maliyet ve kalite açısından optimize etmek için umut verici bir potansiyele sahip. Firmalar ve kuruluşlar şu anda bilgisayarların ve yazılımların dijital ilerlemesini bir teknoloji biçimi olarak benimsemektedir. Bu sayede operasyon iş akışlarını mümkün olduğunca verimli hale getiriyor. Yazılım teknolojisi, inşaat şirketlerine, özellikle müteahhitlere, mali ve işgücü kaynaklarının gerçekçi olup olmadığını belirlemede yardımcı olacaktır. Daha basit bir deyişle, inşaat projesi yaşam döngüsü boyunca kısıtlamaları tahmin etmelerine yardımcı olacaktır. Ayrıca, inşaat sektörünün işleyişini büyük ölçüde değiştirebilecek başka teknoloji formları da var; dronlar, sanal gerçeklik (VR), 3D baskı ve yapay zeka (AI) gibi.
BIM tabanlı yazılımlar kullanıcılara inşaat projelerini 3D olarak modelleme yeteneği sağlar
İnşaatta BIM ne anlama geliyor? Neden buna ihtiyacımız var?
İnşaatta BIM terimi, “Yapı Bilgi Modellemesi” anlamına gelir. Bazı araştırmacılar ve uzmanlar, çoğunlukla proje koordinasyonu ve yönetimi ile ilgili alanlarda kullanıldığı için BIM’in “Yapı Bilgi Yönetimi” anlamına geldiğini düşünmektedir. Bununla birlikte, BIM tabanlı yazılımların kullanıcılara inşaat projelerini 3D olarak modelleme yeteneği sağlaması nedeniyle her iki görüş de geçerlidir ve ardından modelin kendisi, ilgili paydaşların belirli bir prosedür aracılığıyla modele erişmesine izin veren tüm proje bilgilerini içeren bir hazine görevi görecektir.
BIM, inşaatta maliyet ve zaman kaybı olasılığını önemli ölçüde azaltıyor
İnşaatta BIM neden önemlidir? İnşaatta BIM’in faydaları nelerdir?
İnşaatta BIM’i uygulamak, inşaat aşamasından önce müteahhitlerin, danışmanların ve müşterilerin projelerle ilgili anlayışlarını uyumlu hale getirmek için kanıtlanmış bir potansiyele sahip olduğundan, maliyet ve zaman aşımı olasılığını önemli ölçüde azaltacaktır. İnşaatta BIM kullanmanın faydaları saymakla bitmez. Genel koordinasyon sürecini optimize etmenin ve maliyet ve zaman simülasyonları yürütmenin yanı sıra BIM, karar verme sürecine çok fazla dahil olan paydaşlara yardımcı olabilir. Örneğin BIM, her bir tasarım alternatifini saniyeler içinde 3D görselleştirerek bina sahiplerinin iç dekorasyonu seçmesine yardımcı olabilir ve bu da sonuçta sahadaki değişiklik siparişlerini azaltabilir.
İşbirlikçi bir koordinasyon prosedürü uygulanarak, teknik ekip tarafından alınan tasarım çizimlerine göre öncelikle bir bilgisayar yazılımı ile model oluşturulur ve daha sonra şantiyede gerçek proje ilerledikçe model güncellenebilir
İnşaat projelerinde BIM nasıl uygulanır?
BIM’in inşaatta tam olarak nasıl kullanıldığını anlamak için; öncelikle BIM’in doğasının ne olduğunu bilmek gerekir. BIM ne teknoloji ne de yazılımdır. Belirli bir inşaat projesinin verilerini oluşturma, toplama ve yönetme, içindeki her varlığın dijital bir tanımını içeren yazılım tabanlı bir bina modeli oluşturma sürecidir. İşbirlikçi bir koordinasyon prosedürü uygulanarak, teknik ekip tarafından alınan tasarım çizimlerine göre öncelikle bir bilgisayar yazılımı ile model oluşturulur ve daha sonra şantiyede gerçek proje ilerledikçe model güncellenebilir. BIM’in işbirlikçi süreci, ISO 19650 gibi önceden belirlenmiş standartlara göre uygulanmaktadır. Çalışan hiyerarşisinde en üstteki kişi olan BIM yöneticisinin rolü, yerel bir BIM kodu yoksa uluslararası BIM koduna bağlı kalarak kendi organizasyonundaki BIM sürecinin koordine edilmesini sağlamaktır.
Önemli sayıda bilim insanı, inşaat proje akışını mümkün olduğunca verimli hale getirmek için yapay zeka ve makine öğrenimi teknolojilerini BIM ile birleştirmenin potansiyel alanlarını test etmeye başladı
İnşaat sektöründe ve ötesinde BIM’in geleceği hakkında ne düşünüyorsunuz?
BIM, araştırma ve geliştirme amaçları için verimli bir alandır. Örneğin, makine mühendisleri bunu bir tesisteki yaşam döngüsü boyunca enerji tüketimini optimize etmek için kullanabilir ve bu da üretilen yeşil gazları azaltmalarına yardımcı olabilir. Büyük bir doğruluğa sahip lazer tarama makineleri, en iyi enerji tüketimi çözümlerini ve geometri düzenlemesini bulmak için mevcut binaların ısı transfer katsayısı gibi malzeme özelliklerini dahil etmek için kullanılabilir. Son zamanlarda, önemli sayıda bilim insanı, inşaat proje akışını mümkün olduğunca verimli hale getirmek için yapay zeka ve makine öğrenimi teknolojilerini BIM ile birleştirmenin potansiyel alanlarını test etmeye başladı.
